Inwestorzy planujący inwestycję w postaci małej elektrowni wodnej liczą standardowo na stałe, pewne przychody ze sprzedaży energii (obowiązek zakupu) oraz dodatkowe bonusy w postaci zielonych certyfikatów. Istnieją także dodatkowe źródła pomocy publicznej, z których można skorzystać już na etapie inwestycyjnym, zanim projekt wejdzie w fazę operacyjną. Nie są one oczywiście tak powszechnie dostępne – wsparcie dostaną jedynie najlepsze projekty wyłonione w procedurach konkursowych. Zawsze istnieje jednak szansa na otrzymanie dofinansowania dla projektów o właściwych parametrach, warto się więc zapoznać z programami, które takie wsparcie oferują.
Dotacje
Sztandarowym źródłem wsparcia dla projektów OZE, w tym MEW jest Działanie 9.4 Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko: "Wytwarzanie energii ze źródeł odnawialnych". Działanie to jest dofinansowane ze środków unijnego Funduszu Spójności. W konkursach mogą startować projekty energetyki wodnej do 10 MW o wartości minimalnej 10 mln złotych (najczęściej odpowiada to m/w 0,7-0,8 MW). Dotacja, w zależności od lokalizacji w Polsce oraz wielkości przedsiębiorcy-beneficjenta (mały/średni/duży – definicje wg załącznika do Rozporządzenia Komisji (WE) nr 364/2004 z dnia 25 lutego 2004 r.) może wynieść od 30 do 70% kosztów kwalifikowanych. Jeden projekt otrzymuje przy tym kwotę nie większą niż 40 mln PLN a do rozdysponowania przeznaczono nieco ponad 352 mln euro.
Projekt, który stara się o wsparcie powinien być ujęty w strategiach o charakterze ponadregionalnym lub oddziaływać poza obszar województwa, w którym jest realizowany. W ramach inwestycji można montować wyłącznie urządzenia nowe, dopuszczone do stosowania i spełniające normy określone we właściwych obwieszczeniach Prezesa PKN w sprawie wykazu norm zharmonizowanych. W ramach projektu można finansować także przyłącza do najbliższej istniejącej sieci: "przyłącze, rozumiane jako odcinek sieci łączący jednostkę/jednostki wytwarzania energii z punktem, w którym następuje rozgraniczenie własności sieci między właścicielem jednostki wytwórczej i operatorem sieci, może stanowić integralną część projektu dotyczącego jednostki wytwarzania energii, niezbędną dla osiągnięcia celów tego projektu".
Jednym z istotnych kryteriów, które należy spełnić jest tzw. gotowość realizacyjna projektu w terminie nie dłuższym niż 12 miesięcy od daty zakończenia naboru w danej rundzie aplikacyjnej. Projekt nie może się rozpocząć przed złożeniem wniosku, ale stan przygotowania wszelkiej niezbędnej dokumentacji i pozyskiwania decyzji administracyjnych musi wskazywać na możliwość spełnienia tego warunku. Projekty lepiej przygotowane – bliższe realizacji – są punktowane dodatkowo w ocenie merytorycznej. W momencie składania wniosku o dofinansowania obowiązkowo należy przedstawić Studium Wykonalności inwestycji (przygotowane zgodnie z zakresem wskazanym przez IPiEO) oraz ważne techniczne warunki przyłączenia wszystkich ujętych w projekcie źródeł do sieci elektroenergetycznej. Punktowane dodatkowo są natomiast:
• Prawomocne pozwolenia na budowę dla wszystkich obiektów w ramach projektu
• Uzyskana decyzja o uwarunkowaniach środowiskowych
• Gotowy projekt techniczny
• Zapewnienie środków finansowych (udokumentowane środki własne, promesa bankowa, itp.)
Projekty będą oceniane i rankingowane przede wszystkim w oparciu o określone wskaźniki efektywności, takie jak:
• Wartość projektu podzielona przez roczny przyrost produkcji energii (zł/MWh)
• Wartość projektu podzielona przez wzrost zainstalowanej mocy (zł/MW)
• Ilość rocznej produkcji energii dzielona przez moc zainstalowaną jednostki wytwórczej (MWh/MW)
Punkty będą przydzielane w sposób względny w porównaniu z innymi projektami z OZE z tej samej "kategorii" (np. MEW między sobą) – inwestycja o najlepszych wskaźnikach otrzyma najwięcej punktów, pozostałe odpowiednio mniej.
Wsparcie udzielane jest w formie refundacji części poniesionych kosztów lub też w formie zaliczki, przy czym przyznanie zaliczek będzie każdorazowo indywidualnie rozpatrywanie przez Instytucję Wdrażającą (IPiEO) na etapie podpisywania stosownej umowy z beneficjentem. Podstawę prawną udzielania pomocy publicznej w tym działaniu stanowi rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 3 lutego 2009 r. w sprawie udzielania pomocy publicznej na inwestycje w zakresie budowy lub rozbudowy jednostek wytwarzających energię elektryczną lub ciepło z odnawialnych źródeł energii (Dz.U. nr 21 poz. 112).
Beneficjentami działania mogą być zarówno przedsiębiorcy jak i jednostki publiczne – j.s.t., ich grupy, podmioty świadczące usługi publiczne w ramach realizacji obowiązków własnych j.s.t., a nawet kościoły, kościelne osoby prawne i ich stowarzyszenia oraz inne związki wyznaniowe.
Nabory prowadzi Instytut Paliw i Energii Odnawialnej w Warszawie. Pierwsza runda zakończyła się
14 kwietnia br., kolejna planowana jest jeszcze w tym roku na jesieni.
Dotacje dla mniejszych projektów – o wartości poniżej 10 mln PLN oferują Regionalne Programy Operacyjne dofinansowane z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Każde województwo wprowadza własne zasady, kryteria szczegółowe i ew. ograniczenia co do projektów. W niektórych województwach beneficjentami Działań nakierowanych na wsparcie MEW mogą być wyłącznie instytucje publiczne, w takiej sytuacji, czasami, przedsiębiorcy (MŚP) mogą uzyskać wsparcie na tego typu inwestycje w ramach innych Działań – związanych ogólnie z rozwojem przedsiębiorczości i nowymi inwestycjami. Poniższa tabela prezentuje przykładowe zestawienie informacji dot. wsparcia MEW z wybranych RPO.
Województwo
Działanie lub poddziałanie w RPO
Beneficjenci
Min/maks wartość projektu MEW
Wysokość pomocy
Dolnośląskie
5.1 Odnawialne źródła energii
podmioty gospodarcze prowadzące działalność w ramach sekcji D, działu 35, grupy 35.1 (wyłącznie klasa 35.1) i 35.3 PKD
Maks.: 10 mln PLN
Wg mapy pomocy regionalnej
Lubelskie
1.4. Dotacje inwestycyjne w zakresie dostosowania
przedsiębiorstw do wymogów ochrony środowiska Schemat B: Inwestycje w zakresie produkcji i
wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych
Mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa
Min.: 143 tys. PLN
maks.: 10 mln PLN
Wg mapy pomocy regionalnej min. 85 tys. PLN.
Maks. 4 mln PLN.
Lubuskie
3.2 Poprawa jakości powietrza, efektywności energetycznej oraz rozwój i wykorzysta wyk odnawialnych źródeł energii.
Przedsiębiorcy, j.s.t. i inne jednostki publiczne
Maks.: 4 mln PLN
Wg mapy pomocy regionalnej albo 85% luki finansowej
Małopolskie
7.2 Poprawa jakości powietrza i zwiększenie wykorzystania
odnawialnych źródeł energii
Przedsiębiorcy, j.s.t. i inne instytucje publiczne
Maks.: 10 mln
PLN
Wg mapy pomocy regionalnej albo 85% luki finansowej
Min.:20 tys. PLN
Maks.: 5 mln PLN
Mazowieckie
4.3. Ochrona powietrza, energetyka.
Przedsiębiorcy, j.s.t. i inne instytucje publiczne
Maks.: 10 mln PLN
Wg mapy pomocy regionalnej albo 85% luki finansowej
Podkarpackie
2.2. Infrastruktura energetyczna
j.s.t. i inne instytucje publiczne
Min.: 0,5 mln PLN
Maks.: 10 mln
PLN
Wg mapy pomocy regionalnej albo 85% luki finansowej Instytucja Zarządzająca może wprowadzić limity wsparcia w ramach poszczególnych konkursów.
Podlaskie
5.1. Rozwój regionalnej infrastruktury ochrony środowiska
5.2. Rozwój lokalnej infrastruktury ochrony środowiska
j.s.t. i inne instytucje publiczne
5.1: min.: 3 mln PLN, maks.: 10 mln PLN
5.2: min.: 1 mln PLN, maks.:3 mln PLN
Wg mapy pomocy regionalnej albo 85% luki finansowej
Śląskie
5.3. Czyste powietrze i odnawialne źródła energii
j.s.t. i inne instytucje publiczne
Maks.: 10 mln PLN
Wg mapy pomocy regionalnej albo 85% luki finansowej
Wielkopolskie
3.7 Zwiększenie wykorzystania odnawialnych zasobów energii
Przedsiębiorcy, j.s.t.
Maks.: 10 mln PLN dodatkowy wymóg: moc min.: 0,25 MW
Wg mapy pomocy regionalnej albo 85% luki finansowej
Zachodniopomorskie
4.1 Energia odnawialna i zarządzanie energią
Poddziałanie 4.1.4 Energia odnawialna: hydroelektryczna, geotermalna i pozostałe
j.s.t. i inne instytucje publiczne
Maks. 10 mln PLN
Wg mapy pomocy regionalnej albo 85% luki finansowej
W przypadku inwestycji w miejscowościach należących do gminy wiejskiej, miejsko-wiejskiej z wyłączeniem miast powyżej 5 tys. mieszkańców oraz w miejscowościach gminy miejskiej o liczbie mieszkańców mniejszej niż 5 tys., wsparcie może być udzielane także w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW – szczegóły na www.minrol.gov.pl), jeśli projekt nie przekracza wartości 3 mln PLN kosztów kwalifikowanych.
Pożyczki preferencyjne
Inną, uruchamianą obecnie na dużą skalę formą pomocy w finansowaniu OZE, w tym MEW, są pożyczki preferencyjne i dopłaty do kredytów w ramach "Programu dla przedsięwzięć w zakresie odnawialnych źródeł energii i obiektów wysokosprawnej kogeneracji" prowadzonego przez fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Program został opracowany przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, a wojewódzkie fundusze zostały zaproszone do udziału w jego realizacji.
Dotychczas ruszył oficjalnie krajowy komponent programu przeznaczony dla większych inwestycji – o wartości powyżej 10 mln PLN. Wsparcie ma być prowadzone w latach 2009-2012 i w sumie planuje się rozdysponować kwotę 1,5 mld PLN. W bieżącym roku program zostanie zasilony kwotą 750 mln PLN, a wnioski mogły być składane od 6 do 27 kwietnia. W konkursach na 2010 i 2011 rok przewiduje się odpowiednio 500 i 250 mln PLN. Z tej puli 20% budżetu przeznaczone jest na wsparcie MEW do 5MWe.
Dopuszczalna intensywność pomocy jest liczona z uwzględnieniem łącznej wartości pomocy publicznej ze wszystkich źródeł przewidzianych w montażu finansowym inwestycji, a ekwiwalent dotacji brutto (EDB) może osiągnąć maksymalnie 30% kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia. Jednocześnie EDB dla projektu nie może przekroczyć 20 mln PLN. Jeśli w sumie uzyskana pomoc publiczna przekroczy 50% całkowitego kosztu przedsięwzięcia przy wyborze wykonawców konieczne będzie stosowanie procedur zamówień publicznych przewidzianych w ustawie PZP.
W Programie ze środków NFOŚiGW można uzyskać od 4 do 50 mln PLN (jednak nie więcej niż 75% kosztów kwalifikowanych projektu) pożyczki o oprocentowaniu 6% w skali roku na okres do 15 lat od pierwszej wypłaty. Karencja – maksymalnie do 18 miesięcy od zakończenia inwestycji. Przewidziane są także umorzenia nawet do 50% kwoty pożyczki, jednak warunki ich uzyskania są bardzo restrykcyjne, także nie będzie to najprawdopodobniej powszechnie stosowane wsparcie. Przede wszystkim umorzenie nie będzie udzielane jeśli wartość bieżąca netto inwestycji (NPV) będzie dodatnia.
Z programu mogą skorzystać wszelkie podmioty chcące realizować przedsięwzięcia z zakresu odnawialnych źródeł energii, w tym MEW, i wysokosprawnej kogeneracji, przy czym jeden wnioskodawca, działający w imieniu własnym lub za pośrednictwem spółek zależnych, w których ma udziały przekraczające 50%, może złożyć do danego konkursu tylko jeden wniosek.
Głównym kryterium merytorycznym wyboru projektów, będzie efektywność kosztowa inwestycji mierzona wskaźnikiem DGC (dynamiczny koszt jednostkowy). Metodologia jego wyliczania jest podana szczegółowo na stronach NFOŚiGW w dokumentacji konkursowej (www.nfosigw.gov.pl). Ogólnie, wskaźnik ten pokazuje, jaki jest techniczny koszt uzyskania jednostki efektu ekologicznego, a im niższa jest jego wartość tym przedsięwzięcie jest bardziej efektywne.
W założeniu Programu wsparcie dla mniejszych inwestycji (poniżej 10 mln PLN) mają zaoferować na podobnych zasadach wojewódzkie fundusze ośigw, ten komponent nie został jeszcze oficjalnie uruchomiony. Należy jednak pamiętać, że każdy z wfośigw ustala na dany rok listę przedsięwzięć priorytetowych, na której prawie zawsze znajdują się przedsięwzięcia z zakresu OZE. Tym samym, na warunkach szczegółowych indywidualnych dla każdego województwa na realizację MEW można z tego źródła pozyskiwać środki publiczne – najczęściej w formie pożyczek preferencyjnych lub dopłat do oprocentowania kredytów bankowych.
Autor artykułu: Aleksandra Przyłuska
Dyrektor Operacyjny Management & Consulting Group Sp. z o. o.
ul. Popularna 4/6, 02-473 Warszawa
tel.: +48 (22) 498 40 60, faks: +48 (22) 425 33 33
www: www.mcgroup.eu
